De rollen van de deelnemers worden vastgesteld, als dat nog niet duidelijk was. Een docent kan de rol aannemen van een opdrachtgever of gebruiker. Let hierbij op de volgende aandachtspunten:
- Toehoorders uitnodigen
- Rolverdeling
1. Hoe nodig je de toehoorders (opdrachtgever / gebruiker) uit om mee te denken over het ontwerpprobleem en de oplossingen?
TU Industrieel Ontwerpen
In dit fragment heeft een derdejaars student net twee uitgewerkte concepten gepresenteerd (van een rugzak) aan een opdrachtgever. Ze vraagt de opdrachtgever om mee te denken. Doel van de opdracht: nieuwe toepassing bedenken op basis van hergebruik van het materiaal. De student is op ongeveer driekwart van het ontwerpproces.
Aan de hand van twee gemaakte prototypes probeert de student de mening en voorkeur van de opdrachtgever te ontlokken. Je ziet dat een prototype bevorderlijk werkt bij het in gesprek gaan met de opdrachtgever over het ontwerp. Het is tastbaar, dus daardoor makkelijk om er over te discussiëren.
Daarnaast geeft de ontwerper aan zelf een lichte voorkeur te hebben, maar spreekt deze nog niet uit. Hierdoor laat de student blijken dat ze de mening van de opdrachtgever belangrijk vindt, maar ook dat ze zelf kundig genoeg is om een keuze te maken. Ze biedt de opdrachtgever de ruimte om eerst zelf een voorkeur uit te spreken om vervolgens de dialoog aan te gaan.
2. Hoe krijg je duidelijkheid over de rollen van de deelnemers aan de bespreking? Die rollen kunnen tijdens de dialoog veranderen, maar dan moet dat wel duidelijk zijn.
MBO Bouwkunde
Dit fragment is voorafgaand aan de eindpresentatie van de ontwerpopdracht. Tweedejaars studenten presenteren hun ontwerp van een vrijstaande woning op een zelfgekozen plaats. Doel van de opdracht: riant en duurzaam wonen. De docent heeft de rol van opdrachtgever, maar wisselt soms ook naar de rol van docent. De studenten zijn aan het einde van het totale ontwerpproces.
Als je op je opleiding een presentatie geeft, ben je natuurlijk nog geen professionele ontwerper die iets voor een bedrijf presenteert. Het is eigenlijk een oefening op school. Daardoor is het soms niet helemaal duidelijk wat de rollen zijn. In dit geval helpt de docent door even duidelijk te zeggen dat hij de rol van klant aanneemt. Je kunt hier als student ook zelf naar vragen: “bent u in deze ontwerpbespreking in de rol van docent, opdrachtgever, of eindgebruiker van het ontwerp?”